Ik moest alles goed doen

Maarten over zijn burn-out

Maarten, 22 jaar, rondde op 18-jarige leeftijd met succes zijn vwo-studie af. Hij ging op kamers en begon aan een universitaire studie. Daar kwam een bijbaan, studentenvereniging, het reizen naar het ouderlijk huis, het onderhouden van sociale contacten, sporten en stille tijd bij. Voeg daar zijn perfectionisme, een enorm verantwoordelijkheidsgevoel en een negatief zelfbeeld bij en Maarten raakte langzaam burn-out.

Maarten: “Het eerste blok van mijn studie was eigenlijk heel makkelijk. Ik had niet vaak college en kon zonder veel te studeren goede cijfers halen. Daar zat voor mij niet genoeg uitdaging in. Daarom nam ik voor één dag per week een bijbaan. Ik ging alleen of samen met een collega bij klanten op bezoek, hoorde de problemen aan en ging zelfstandig met de opdracht aan de slag. Vaak was er voor een project eigenlijk meer tijd nodig dan mijn werkgever plande. Daar kwam bij dat ik mijn woord waar wilde maken en wilde zorgen dat alles perfect werkte. Ik baalde er verschrikkelijk van als achteraf bleek dat dat niet zo was.”

Ook in het sociale leven ervaarde Maarten kritiek als gevaarlijk. “Ik heb eigenlijk nooit goed geleerd contacten te leggen en te onderhouden. Bovendien had ik een negatief zelfbeeld, wat het niet makkelijker maakte. Zolang ik mensen niet goed kende, was het net of ik een rol speelde. Die moest ik heel goed spelen, waardoor er een enorme druk op me lag.” Langzaam maar zeker begon Maarten op zondagavond steeds meer op te zien tegen de week. “Ik kon het niet meer overzien en vroeg me af hoe ik de week zou moeten overleven. Op een gegeven moment maakte ik voor twee maanden een planning, die tot op vijf minuten was ingevuld. Zelfs mijn stille tijd was een verplichting.”

“Op een zondag in de kerk ging het mis. Ik had het gevoel dat ik flauw zou vallen. Op mijn kamer merkte ik dat ik me niet meer bewust was van de dingen om me heen. Dat beangstigde me. Vrienden merkten aan me dat het niet goed ging. Ik had geen controle meer over wat ik deed. Mijn ouders raadden me aan om naar de huisarts te gaan. Hij adviseerde me tijdelijk te stoppen met mijn studie en rust te houden. Eigenlijk wilde ik daar niet aan, maar ik voelde wel dat ik zo niet verder kon. Daarna viel ik in een zwart gat. Toen ik na een aantal maanden nog geen verbetering merkte, ben ik in gesprek gegaan met een psycholoog van De Vluchtheuvel.”

Samen met de psycholoog zocht Maarten naar de oorzaken van het ontstaan van de burn-out. “We keken naar de manier waarop ik met mijn studie en opdrachten omga. Er was ook aandacht voor het sociale deel: mijn zelfbeeld en het onderhouden en opbouwen van contacten.” Nu, na een behandeltraject van anderhalf jaar, merkt Maarten dat hij weer ruimte heeft in zijn hoofd. Meer en meer pakt hij zijn studie weer op, krijgt hij weer plezier in hobby’s en gaat hij weer naar de kerk en naar Bijbelkring. “Ik zal nooit meer helemaal de oude worden. Dat wil ik niet eens meer. Ik ben nu meer mezelf geworden en hoef geen rol meer te spelen.”