Verder na (emotioneel) overspel

Kees en Anja* zijn zeventien jaar getrouwd en hebben drie kinderen. Ze zijn al jaren bevriend met Karel en Marieke*. Hun kinderen zijn van dezelfde leeftijd en het klikt goed tussen hen. De laatste tijd valt het Anja op dat Kees vaak met Marieke aan het appen is. Voorheen mocht ze altijd in zijn telefoon kijken, de laatste tijd niet meer. Als Kees een keer onder de douche staat en zijn telefoon beneden heeft laten liggen, kijkt Anja in zijn Whats App-berichten. Ze schrikt enorm van het appcontact tussen Kees en Marieke. De gesprekken gaan niet alleen over koetjes en kalfjes, maar zijn ook seksueel getint. Anja confronteert Kees ermee als hij beneden komt. Er volgt een flinke ruzie en een periode van zwijgen. Uiteindelijk hebben Kees en Anja zich bij De Vluchtheuvel aangemeld.

Overspel bestaat uit meerdere varianten. Fysiek overspel, waarbij er sprake is van lichamelijk intimiteit, en emotioneel overspel, waarbij er sprake is van emotionele intimiteit. Beide tasten de basis van het huwelijk aan en dat is ‘vertrouwen’. In het huwelijk is het belangrijk dat man en vrouw zich veilig en vertrouwd voelen. Ze gaan er in een veilige relatie vanuit dat ze op elkaar kunnen bouwen en elkaar kunnen vertrouwen. Overspel bedreigt deze veiligheid en gooit alles overhoop. Niets is meer zoals het was en alles wordt onzeker.

Vragen
Anja vraagt zich af of Kees wel echt van haar houdt. En of ze wel aantrekkelijk genoeg voor hem is. Ze wil verder met hem, maar niet op deze basis. Kees vraagt zich af hoe dit heeft kunnen gebeuren. Hij verwijt Anja dat ze er niet altijd voor hem was. Eigenlijk wil hij een streep onder het gebeuren zetten en er niet meer over praten. Dat maakt Anja boos, want zij wil precies weten wat er gebeurd is en wat hij voor Marieke voelt. Ze bestookt hem met vragen, maar Kees trekt zich terug.

Eenzaamheid
Tijdens de behandeling bespreken we met Kees en Anja hoe hun relatie is en was. Een belangrijke vraag is, hoe dit heeft kunnen gebeuren. Duidelijk moet zijn dat er nooit een excuus is voor overspel. Hoe moeilijk je relatie ook kan zijn, het is nooit een reden om een relatie met een ander aan te gaan. Veel echtparen, waar sprake is geweest van overspel, leven al jaren langs elkaar heen. De opvoeding van de kinderen slokt veel aandacht op en man en vrouw lijken geen verbinding meer met elkaar te kunnen maken. Ieder leeft op zijn eigen eilandje. Vaak zijn er ook spanningen op seksueel gebied. Eenzaamheid in het huwelijk is dan een feit. Kees merkte dat hij goed met Marieke kon praten en ze begrepen elkaar. Zo kwam van het één het ander.

Een wond
Overspel grijpt diep in in je huwelijk. Het is als het ware een grote wond. Het is belangrijk om goed voor deze wond te zorgen. Hoe beter wij er voor zorgen, hoe beter het geneest, maar het litteken blijft! Kees wil er niet meer over spreken. Hij wil als het ware snel een pleister op de wond doen en er verder niets meer aan doen. Dat is niet goed. Dan gaat de wond ontsteken. Goede wondverzorging is eerst alle pus en viezigheid eruit halen. Dat doet pijn! Dan moet de wond genezen door er bijvoorbeeld zalf op te smeren. Goede wondverzorging is met elkaar in gesprek gaan, leren emotioneel verbinding met elkaar te maken en vanuit die verbinding toewerken naar herstel van de relatie. Hopelijk komt er dan ruimte voor berouw en voor vergeving. Berouw ten opzichte van God en van elkaar. Daarbij is het gebed belangrijk. Gebed van en voor de hulpverlener, maar ook het gebed van en voor het echtpaar. Als het pastoraat betrokken is, nemen we met toestemming van de hulpvragers contact met hen op om samen te werken.

Hulp zoeken is kracht
Hulp zoeken voor je relatie kan een grote stap zijn. Maar het is wel een belangrijke en noodzakelijke stap. Het is verantwoordelijkheid nemen. Je voelt je kwetsbaar, maar je bent sterk. Het huwelijk is door God gegeven en het is het waard om voor te vechten!

* Kees, Anja, Karel en Marieke heten in werkelijkheid anders.

Door Joke Zwerus, maatschappelijk werker